House of Derivatives ตอนที่ 5 Basis คืออะไร

เมื่อไหร่ที่พูดถึง futures แต่ไม่พูดถึง basis ก็คงกระไรอยู่

อธิบายง่ายๆ basis ก็คือค่าที่แสดงมุมมองของตลาด เรากำหนดว่า

basis = S - F

จากตัวอย่างในบทความที่แล้ว SET50 กำลังอยู่ที่ 585 จุด (S = 585) และ SET50 Futures ซื้อขายกันที่ 582 จุด (F = 582) ดังนั้นค่า basis (เบซิส) ก็จะเท่ากับ 3

ในตัวอย่างนี้ค่า basis เป็นบวกแสดงว่าตลาดมองว่าหุ้นน่าจะตก ยิ่งบวกมากก็ยิ่งตกมาก สมมติว่าดัชนีไม่เคลื่อนไปไหนเลย แต่ดันมีข่าวลือในกลุ่มผู้ลงทุน derivatives ทำให้เกิดความกลัวถึงอนาคตของหุ้น ผลก็คือนักลงทุนเหล่านี้จะยอมขาย futures ในราคาที่ลดลง เมื่อค่า S เท่าเดิมแต่ F ลดลง ค่า basis ก็ยิ่งถ่างออกเป็นบวกมากขึ้น ลองย้อนไปมองสมการจะเข้าใจครับ

ตามปกติค่า basis ควรจะค่อยๆ แคบลงเมื่อ futures เข้าใกล้วันหมดอายุ (ผมเคยบอกหรือยังว่า futures เป็นสัญญาที่หมดอายุได้ด้วย?)











จากกราฟนี้ ผมใช้เส้นหนาเป็นดัชนี SET50 ซึ่งมีการเคลื่อนไหวโดยตัวของมันเอง ขณะเดียวกัน SET50 Futures (กราฟเส้นบาง) ก็มีการเคลื่อนไหวล้อไปตามดัชนีไปด้วย สังเกตว่าค่า basis จะห่างอยู่ในช่วงแรก แต่เมื่อเวลาผ่านไปก็ค่อยๆ ลดลงจนเมื่อถึงวันที่ futures หมดอายุ ทั้ง S และ F จะกลับมาเท่ากันเสมอ เพราะอนาคตกลายเป็นปัจจุบันไปเสียแล้ว
อย่างไรก็ตาม basis เป็นของไม่แน่นอน แม้ S และ F จะต้องกลับมาบรรจบกันก็จริง แต่ระหว่างทางอาจเกิดเรื่องราวอะไรขึ้นก็ได้ หากนักลงทุนเกิดอาการแตกตื่น ช่องว่างที่ว่าก็อาจจะถ่างออกอย่างมากก็เป็นได้
สมมติว่า SET50 ตกทันที 30 จุดภายในวันเดียว มันก็มักจะมีนักลงทุนผู้มองการณ์ไกล(?) ฟันธงทันทีว่าหุ้นจะต้องลงอีกยาว SET50 Futures จึงอาจจะตกถึง 40 จุด ถ่างให้ basis กว้างกว่าเดิมถึง 10 จุดก็ได้
ดังนั้นในการซื้อขาย futures นอกจากจะต้องมองตัวดัชนีแล้ว การผันผวนของค่า basis ก็เป็นอีกตัวหนึ่งที่ไม่สามารถละเลยได้เช่นเดียวกัน