House of Derivatives ตอนที่ 10 Futures ของเราจับคู่กับใคร

การลงทุนใน futures หรือสัญญาซื้อขายล่วงหน้า เราอาจเป็นฝ่าย long (ซื้อ) หรือ short (ขาย) แต่ที่ปลายอีกข้างของสัญญานั้นเป็นใครกันเราเคยสงสัยหรือไม่ ผมขออธิบายดังนี้ครับ

การลงทุนในสัญญาซื้อขายล่วงหน้า ในทางปฏิบัติแม้การซื้อขายจะยังไม่เกิดขึ้นแต่คู่สัญญาทั้งสองฝ่ายต่างก็มีภาระผูกพันโดยทันที สมมติว่านายเด๋อเป็นฝ่าย long และนายดู๋เป็นฝ่าย short ดูเผินๆ เหมือนว่านายเด๋อกับนายดู๋จะจับคู่กันเป็นคู่สัญญา แต่ว่า...

ในทางเทคนิคแล้ว จะมีหน่วยงานที่เรียกว่าสำนักหักบัญชีเข้ามาเป็นตัวกลางระหว่างผู้ซื้อและผู้ขาย ทั้งนี้ก็เพื่อสร้างความมั่นใจให้กับนักลงทุนทุกคน อย่างเช่นในตัวอย่างข้างต้นสถานการณ์จะเป็นดังนี้

นายเด๋อ (long) ------- (short) สำนักหักบัญชี

นายดู๋ (short) -------- (long) สำนักหักบัญชี

หากเกิดเหตุไม่คาดฝัน นายดู๋เกิดเบี้ยวขึ้นมา นายเด๋อจะไม่ได้รับผลกระทบเนื่องจากมีสำนักหักบัญชีทำหน้าที่เหมือน buffer ที่รับความเสี่ยงนั้นแทนไปแล้ว (ความเสี่ยงด้านเครดิตหรือ credit risk) ซึ่งย่อมดีกว่าการที่นายเด๋อและนายดู๋เป็นคู่สัญญากันโดยตรง ว่ากันตามจริงแล้วในเมื่อมีสำนักหักบัญชีมาเป็นคู่สัญญาให้ เราก็ไม่ต้องสนใจด้วยซ้ำว่ามีใครอยู่ที่ปลายอีกข้างหนึ่งของสัญญาครับ

การมีสำนักหักบัญชีทำให้เราๆ ท่านๆ สามารถซื้อขายกันได้อย่างคล่องตัวและไม่ต้องคอยระมัดระวังความเสี่ยงด้านเครดิตของนักลงทุนแต่ละราย สำหรับรายละเอียดของสำนักหักบัญชีหรือ Thailand Clearing House (TCH) สามารถศึกษาเพิ่มเติมได้จาก http://www.thaiclearing.com/

ในการบริหารความเสี่ยง สำนักหักบัญชีจะเรียก "หลักประกัน" จากบริษัทหลักทรัพย์(บล.) หรือโบรกเกอร์ที่เราใช้บริการอยู่ แล้วโบรกเกอร์ก็จะมาเรียกเงินประกันจากเราอีกทอดหนึ่ง ดังนั้น ถ้าอยากทราบว่าเราจะต้องวางเงินประกันเท่าไหร่ก็ให้ไปดูที่เว็บไซต์ของโบรกเกอร์ที่เราใช้บริการหรือถามเจ้าหน้าที่การตลาด(มาร์เก็ตติ้ง)ของเราครับ