หุ้นสัมมาอาชีวะ

เราเรียนกันมาตั้งแต่เด็กแล้วว่าอริยมรรคมีองค์ 8 และหนึ่งในนั้นก็คือ "สัมมาอาชีวะ" หรือการเลี้ยงชีพชอบ ซึ่งหมายถึงการทำมาหากินด้วยอาชีพสุจริต จากมุมมองของนักลงทุน ผมเห็นว่าในตลาดหุ้นก็มีหุ้นสัมมาอาชีวะและหุ้นมิจฉาอาชีวะด้วยเหมือนกัน

เราต้องสนใจด้วยหรือ?

เราอาจจะทำเป็นไม่สนใจก็ได้ เพียงแค่ลงทุนแล้วให้มันได้กำไรก็พอ แต่เราจะทำเป็นไม่รู้ไม่เห็นหรือว่าบริษัทที่เราลงทุนนั้นกำลังประกอบธุรกิจสีเทาๆ หรือไปเบียดเบียนใคร แต่ว่ากำไรที่มาจากการเบียดเบียนคนอื่นคงไม่ทำให้เรามีความสุขได้อย่างเต็มที่หรอกใช่ไหมครับ

ความจริงผมจำแนกบริษัทในตลาดหุ้นออกเป็น 1. หุ้นสัมมาอาชีวะ 2. หุ้นเบียดเบียน 3. หุ้นก้ำกึ่ง ถ้าเป็นไปได้ผมจะเลือกลงทุนในหุ้นพวกแรกที่มีผลการดำเนินงานที่แข็งแกร่ง แต่ถ้าหาได้ยากหรือจำเป็นจริงๆ ผมก็จะข้ามมาลงทุนในพวกที่สาม แต่จะไม่ลงทุนในพวกที่สองเป็นอันขาด

เราสามารถจำแนกหุ้นสัมมาอาชีวะออกมาได้ไม่ยาก แต่การหาหุ้นที่เป็นสัมมาอาชีวะและมีผลการดำเนินงานดีจริงๆ ในตลาดนั้นเป็นเรื่องไม่ง่ายเหมือนกัน ตัวอย่างหุ้นที่เลี้ยงชีพชอบได้แก่

• หุ้นในหมวดเกษตรและอาหาร เป็นกิจการที่ผลิตและจำหน่ายอาหารเลี้ยงปากท้องให้ผู้คน แต่ก็ยกเว้นพวกที่ไปฆ่าสัตว์มาขายนะครับ


• หุ้นในกลุ่มเครื่องใช้ในครัวเรือน เช่น ผลิตเฟอร์นิเจอร์ เสื้อผ้า รองเท้า เครื่องครัว


• หุ้นในกลุ่มอสังหาริมทรัพย์ อย่างพวกที่ปลูกบ้านขายหรือขายวัสดุก่อสร้าง


• หุ้นในกลุ่มค้าปลีก เช่น ร้านสะดวกซื้อ ห้างค้าปลีก


• หุ้นในกลุ่มโรงพยาบาล

ที่จริงยังมีอีกมาก ผมอยากให้เห็นว่าหุ้นที่เราคุ้นหูคุ้นตานั้นส่วนมากก็สามารถเป็นหุ้นสัมมาอาชีวะได้ แต่ก็จะมีบ้างเหมือนกันที่ตัวบริษัทเองประพฤติไม่ดี เลยพาให้กิจการไม่เป็นสัมมาอาชีวะไป เป็นต้นว่าเบียดเบียนลูกจ้างของตัวเอง เอาเปรียบลูกค้าผู้มีพระคุณ ตบแต่งบัญชี หรือรังแกคู่แข่งที่ตัวเล็กกว่า ถ้าไม่อุกฉกรรจ์มากเกินไปผมก็จะนิยามบริษัทพวกนี้ว่าเป็นพวกก้ำกึ่ง และหากพอรับได้ก็ "อาจจะ" ลงทุนด้วยเหมือนกัน


ส่วนหุ้นที่ไปเบียดเบียนผู้อื่นหรือไม่รักษาศีล 5 ที่ชัดเจนก็อย่างเช่น บริษัทเหล้า บริษัทบุหรี่ บริษัทพนัน (เมืองไทยไม่มี แต่ที่เมืองนอกเขามีนะครับ) พวกนี้ผมไม่เอาด้วยแน่นอน สำหรับบริษัทที่เลี้ยงสัตว์ไว้เป็นอาหาร อันนี้ก็ลำบากใจ เพราะทางหนึ่งเขาก็ผลิตอาหารเลี้ยงผู้คน แต่อีกทางหนึ่งเขาก็เบียดเบียนชีวิตสัตว์ แนะนำว่าถ้าใครธัมมะธัมโมก็อย่าลงทุนกับบริษัทพวกนี้เลย ถือหุ้นแล้วไม่สบายใจ

คำถาม

หุ้นธนาคารเป็นหุ้นสัมมาอาชีวะหรือไม่? - ผมคิดว่าเป็นครับ ธนาคารปล่อยสินเชื่อให้คนเอาไปทำธุรกิจหรือใช้สอยในสิ่งที่จำเป็น แต่บางธนาคารที่ล่อหลอกให้คนกู้เงินไปใช้ไร้สาระ อันนั้นถือว่าไม่ดี

หุ้นบริษัทอัญมณีเป็นหุ้นสัมมาอาชีวะหรือไม่? - กิจการไม่เบียดเบียนใคร แต่ก็สร้างกิเลสให้กับผู้คน ก็ถือว่าไม่ดีนักครับ ยกเว้นบริษัทที่ผลิตอัญมณีเพื่ออุตสาหกรรม อันนั้นไม่มีปัญหาอะไร

หุ้นบริษัทหนังสือเป็นหุ้นสัมมาอาชีวะหรือไม่? - เป็นแน่นอนครับ ส่งเสริมการอ่านและให้ความรู้กับผู้คน

หุ้นเก็งกำไรเป็นหุ้นสัมมาอาชีวะหรือไม่? - การเก็งกำไรเป็นเรื่องของนักลงทุนเอง ตัวบริษัทเขาไม่เกี่ยวด้วย อย่าไปโทษเขาครับ